Οι θεσμικές εξελίξεις και προοπτικές της ΕΕ
Το ερευνητικό έργο του ΕΛΙΑΜΕΠ επικεντρώνεται στις θεσμικές και πολιτικές εξελίξεις στην ΕΕ. Σε αυτό το πλαίσιο, ο θεσμός των Ευρωπαϊκών Σεμιναρίων αποτελεί πτυχή της ευρύτερης αποστολής του ιδρύματος για την ενίσχυση της πολιτικής σκέψης σχετικά με τις προοπτικές της ΕΕ. Νέα πρωτοβουλία του Ιδρύματος είναι η δημιουργία του Παρατηρητηρίου για την Κρίση με την υποστήριξη του Ιδρύματος Νιάρχου από τις αρχές του 2013. Επιπλέον, το ΕΛΙΑΜΕΠ συμμετέχει στο Πρόγραμμα “Think Global Act European”. ενώ έχει δραστηριοποιηθεί μαζί με το Policy Network και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο του LSE στο Πρόγραμμα “An EU “fit for purpose” in a global age”. Επίσης, έχει συμμετάσχει στην έρευνα του European Policy Centre (EPC) και του Finish Institute for International Affairs για την αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και σε αυτή του Centre for Liberal Studies (CLS) στη Σόφια για την ανάλυση του ρόλου των δεξαμενών σκέψης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Διεύρυνση και εξωτερική πολιτική της ΕΕ
Η διαδικασία της διεύρυνσης και η ένταξη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης στην Ένωση αποτελούν πρωτεύοντες θεματικές στην έρευνα του ΕΛΙΑΜΕΠ. Η πολιτική γειτονίας της ΕΕ ως μία περιεκτική και ολοκληρωμένη στρατηγική βρίσκεται επίσης στο κέντρο της έρευνας του ιδρύματος. Το ΕΛΙΑΜΕΠ συντόνισε το ερευνητικό Πρόγραμμα IBEU με επίκεντρο τη μεταβλητότητα των συνόρων στα Βαλκάνια και τις προοπτικές ένταξης τους στην ΕΕ. Άλλες δραστηριότητες που καλύπτουν το ευρύ φάσμα της εξωτερικής πολιτικής περιλαμβάνουν επίσης έρευνα πάνω στη ανάπτυξη της ειρήνης και την αναπτυξιακή συνεργασία, και στην κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική άμυνας και ασφάλειας της ΕΕ.
Πολιτικές της ΕΕ
Το ΕΛΙΑΜΕΠ συμμετέχει στο ερευνητικό πρόγραμμα CONFRONT (Countering new forms of Roma children trafficking: Participatory approach) το οποίο μελετά τη διακίνηση και εμπορία παιδιών Ρομά με σκοπό εκμετάλλευσης και στο ANTICORRP (Anticorruption Policies Revisited. Global Trends and European Responses to the Challenge of Corruption) για την καταπολέμηση της διαφθοράς και στην εφαρμογή του «Παρατηρητηρίου για την Πολυφωνία στα Μέσα Επικοινωνίας» στην Ελλάδα.
Αντικείμενο εκτεταμένης έρευνας αποτελεί επίσης η πολιτική οικονομία της Ευρώπης και ειδικότερα η οικονομική διαχείριση της ΕΕ και οι κοινωνικές ρυθμίσεις των οικονομικών σχέσεων στην ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό το ΕΛΙΑΜΕΠ συμμετέχει σε δύο ερευνητικά δίκτυα αριστείας το EU CONSENT- Wider Europe,Deeper Integration και το RECWOWE – Reconciling Work and Welfare. Το Ίδρυμα συμμετέχει στις δραστηριότητες του EPIN Network το οποίο έχει 30 μέλη σε 26 χώρες και εστιάζει στα τρέχοντα ευρωπαϊκά θέματα.
Επίσης, το Ίδρυμα συμμετείχε στο πρόγραμμα ΙΜΕ – Ταυτότητες και νεωτερικότητες στην Ευρώπη: πολιτικές οικοδόμησης Ευρωπαϊκής και εθνικής ταυτότητας, πολιτική, κουλτούρα, ιστορία και θρησκεία το οποίο διερευνά τη διαφορετικότητα και τις ομοιότητες μεταξύ των Ευρωπαϊκών ταυτοτήτων σε διάφορα κράτη μέλη. To ΕΛΙΑΜΕΠ είχε αναλάβει το συντονισμό του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος MEDIADEM το οποίο είχε στόχο να κατανοήσει και να εξηγήσει τους παράγοντες που προωθούν ή, αντιθέτως, εμποδίζουν τη διαμόρφωση πολιτικών για την ενίσχυση της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας των ΜΜΕ. Το πρόγραμμα διερεύνησε τις διαδικασίες χάραξης πολιτικής για τα ΜΜΕ σε 14 ευρωπαϊκές χώρες, λαμβάνοντας υπόψη το κοινωνικό-πολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο έλαβαν χώρα, και εξέτασε τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που προκύπτουν από την ανάπτυξη νέων μέσων πληροφόρησης για την ελευθερία και την ανεξαρτησία των ΜΜΕ.
Ακόμα, το Ίδρυμα έχει συντονίσει ερευνητικές μελέτες με επίκεντρο την εκδίκαση υποθέσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Πρόγραμμα JURISTRAS) και την επίδραση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης στις ιστορικές μειονότητες της ΕΕ (Πρόγραμμα EUROREG). Στο παρελθόν προγράμματα έχουν επικεντρωθεί στη σημασία της εθνικής πολιτικής κουλτούρας στη λειτουργία της ΕΕ (Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση και πολιτικές κουλτούρες) και στο ρόλο και την ανάπτυξη των πολυμέσων (Πρόγραμμα EMEDIATE). Επιπλέον, το ΕΛΙΑΜΕΠ έχει αναλάβει έναν αριθμό πρωτοβουλιών με επίκεντρο την προώθηση του δημόσιου διαλόγου για τα Ευρωπαϊκά ζητήματα (“Communicating EU values across Greece”) ενώ έχει ολοκληρώσει εμπειρική έρευνα σχετικά με την «Ανώτατη Εκπαίδευση στην Ελλάδα».
