Καθώς πλησιάζουν οι εκλογές του Ιουνίου 2024 για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, διεξάγεται σε ολόκληρη την ΕΕ συζήτηση για το μέλλον της Ένωσης, η οποία περιλαμβάνει το ερώτημα κατά πόσον η Ένωση είναι προετοιμασμένη να εκπληρώσει τους σκοπούς της, εάν και όταν η ΕΕ γίνει μια Ένωση 35 και πλέον κρατών μελών. Τα επτά υποψήφια κράτη μέλη από τα Δυτικά Βαλκάνια εκπληρώνουν σταδιακά τις απαιτήσεις για ένταξη στην ΕΕ, αν και με άνισο ρυθμό. Εν τω μεταξύ, τον Δεκέμβριο του 2023, η Ουκρανία και η Μολδαβία κλήθηκαν να ξεκινήσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ, ενώ στη Γεωργία χορηγήθηκε καθεστώς υποψήφιας χώρας υπό την προϋπόθεση της εκπλήρωσης ορισμένων όρων. Η Ένωση αργά ή γρήγορα θα διευρυνθεί. Δεν θα μπορούσε, ωστόσο, να λειτουργήσει αν διατηρούσε το σημερινό, ήδη δυσκίνητο, θεσμικό της σχήμα. Ωστόσο, σε αυτό το ζήτημα, οι απόψεις των κρατών μελών είναι βέβαιο ότι θα αποκλίνουν.
Η Ελλάδα είναι σταθερός υποστηρικτής της εμβάθυνσης της ολοκλήρωσης της ΕΕ και της περαιτέρω διεύρυνσης, ιδίως όσον αφορά τη διεύρυνση της ΕΕ προς τα Δυτικά Βαλκάνια. Οι περισσότερες ελληνικές πολιτικές και τεχνοκρατικές ελίτ τάσσονται υπέρ της εμβάθυνσης της ολοκλήρωσης της ΕΕ. Βλέπουν θετικά τη διαφοροποιημένη ολοκλήρωση για τα κράτη μέλη της ΕΕ και τη σταδιακή ολοκλήρωση για τα υποψήφια κράτη μέλη. Ωστόσο, αυτές οι ελίτ και η ελληνική κυβέρνηση διστάζουν να εγκαταλείψουν το δικαίωμα βέτο που μπορούν να ασκούν τα κράτη μέλη της ΕΕ σε κρίσιμους τομείς πολιτικής, όπως η εξωτερική πολιτική, η πολιτική ασφάλειας και η διεύρυνση.
Υπάρχει μια αντίφαση μεταξύ της υποστήριξης της Ελλάδας για μια ισχυρότερη και πιο συνεκτική ΕΕ και των επιφυλάξεών της για τον περαιτέρω περιορισμό του κανόνα της ομοφωνίας στις διαδικασίες ψηφοφορίας. Ενώ η Ελλάδα επιθυμεί να συμμετάσχει στον εσωτερικό κύκλο των κρατών που λαμβάνουν αποφάσεις στην ΕΕ, περιορίζεται από τις πολλαπλές προκλήσεις που αντιμετωπίζει στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο.
Το Κείμενο Πολιτικής υπογράφει ο Δημήτρης Α. Σωτηρόπουλος, Κύριος Ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Διαβάστε το εδώ (στα Αγγλικά).